Điện Hòn Chén - Nét đẹp văn hoá Chăm trong lòng cố đô

Điện Hòn Chén không chỉ là một di tích lịch sử, mà còn là một trong những địa điểm thiêng liêng và đặc biệt trong văn hóa tinh thần của người dân Huế. Sự hòa quyện giữa các nghi thức cung đình và tín ngưỡng dân gian tạo nên một không gian độc đáo, đặc sắc.

Đăng ký tour Huế 1 ngày giá tốt chỉ hôm nay

Điện Hòn Chén ở đâu?

Điện Hòn Chén nằm trên đỉnh núi Ngọc Trản, tại làng Ngọc Hồ, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đây là một ngôi điện có vị trí đặc biệt quan trọng trong tín ngưỡng và tâm linh của người dân Huế. Nó cũng là ngôi điện duy nhất tại Huế kết hợp một cách hoàn hảo giữa các nghi lễ cung đình và tín ngưỡng dân gian, thể hiện sự hài hòa và độc đáo của văn hóa địa phương.

Lịch sử điện Hòn Chén

Việc xây dựng Điện Hòn Chén đã bắt đầu từ thời vua Gia Long, và ban đầu nó được dùng để thờ cúng theo Đạo Giáo. Trong các văn bằng cổ, nó được ghi nhận dưới triều vua Nguyễn với tên gọi chính thức là “Ngọc Trản Sơn Từ”, có nghĩa là “điện thờ trên núi Ngọc Trản”.

Trong thời kỳ của vua Đồng Khánh (1886 – 1888), tên của điện đã được đổi thành “Huệ Nam”, với ý nghĩa là “mang đến ân huệ cho người dân miền Nam”. Bên cạnh đó, Điện Hòn Chén cũng liên quan đến nhiều câu chuyện truyền thuyết thú vị khác.

Kiến trúc điện Hòn Chén

Một điểm thu hút du khách tại Điện Hòn Chén là sự tinh tế và bắt mắt của kiến trúc nghệ thuật trong toàn bộ công trình. Theo những câu chuyện được kể lại bởi các chuyên gia, kiến trúc của Điện Hòn Chén mang ý nghĩa lịch sử và đại diện cho tinh hoa nghệ thuật của thế kỷ 19. Khi đến tham quan Điện Hòn Chén, du khách có thể tự mình chiêm ngưỡng 10 công trình độc đáo nằm dọc theo dãy núi Ngọc Trản.

Các công trình này hướng ra dòng sông Hương và được bao phủ bởi hàng cây xanh mát. Do đó, Điện Hòn Chén không chỉ là một điểm tham quan kiến trúc, mà còn là một địa điểm lý tưởng để tận hưởng cảnh quan và chụp ảnh đẹp.

Trong số 10 công trình đó, điện Minh Kính Đài là nổi bật nhất, nằm ở trung tâm. Bên trái là dinh Ngũ Hành, các bàn thờ quan, am Ngoại Cảnh và động thờ ông Hổ. Bên phải là nhà Quan Cư, chùa Thánh và Trinh Cát Viện. Gần bên bờ sông Hương, có am Thủy Phủ.

Điện Minh Kính Đài được chia thành ba cung, từ cao xuống thấp, gồm Đệ Nhất cung (Thượng cung), Đệ Nhị cung và Đệ Tam cung. Trong đó, khu vực thờ cúng, khu vực để đồ cúng và khu vực dâng hương được sắp xếp theo trật tự. Với một lịch sử lâu đời, hiện nay trong Điện Hòn Chén vẫn lưu giữ hơn 600 món đồ tế thuộc 284 loại, mang giá trị lịch sử vô cùng quý giá.

Xem thêm: Khám phá Ngọ Môn Huế

Hướng dẫn đường đi điện Hòn Chén

Cách đi điện Hòn Chén rất đơn giản, du khách có 2 lựa chọn di chuyển chính:

Đi thuyền Rồng trên sông Hương từ trung tâm thành phố.
Đi bằng đường bộ xuất phát theo tuyến đường Bùi Thị Xuân chạy thẳng, sau đó rẽ đường Huyền Trân Công Chúa đến bến Than rồi đi đò sang điện Hòn Chén.

Các hoạt động đặc sắc tại điện Hòn Chén

Tham quan và chụp hình bên trong điện

Khi du lịch đến Huế, việc chụp ảnh với các công trình lăng tẩm là một trải nghiệm không thể bỏ qua. Và tại Điện Hòn Chén, du khách không chỉ có cơ hội trải nghiệm không gian kiến trúc và văn hóa, mà còn có thể tự do chụp ảnh và lưu giữ những bức hình mang nét cổ điển và hoài niệm. Không gian bên trong điện rất rộng và có nhiều cây xanh, mang đến sự bình yên và thư thái cho du khách khi ghé thăm địa điểm du lịch này.

Lắng nghe sự tích điện Hòn Chén ở Huế

Điện Hòn Chén thu hút du khách không chỉ bởi kiến trúc và văn hóa, mà còn bởi những giai thoại bí ẩn liên quan đến nơi này suốt hàng trăm năm qua. Dưới đây là ba giai thoại nổi tiếng:

Giai thoại về nữ thần Ponagar: Điện Hòn Chén từ lâu đã là nơi thờ tự vị thần nữ quan trọng trong tín ngưỡng người Chăm, đó là Nữ Thần Mẹ xứ sở Ponagar. Theo truyền thuyết, nữ thần Ponagar là con gái của Ngọc Hoàng và đã xuống trần để tạo ra đất mẹ và dạy loài người trồng trọt hoa màu, cây cối, đặc biệt là các loại cây gỗ trầm quý.

Giai thoại về vua Thiệu Trị: Dân gian kể rằng vua Thiệu Trị đã xây dựng một làng gần Điện Hòn Chén. Khi vua và cung phi du ngoạn trên sông Hương để đến thăm làng, một hoàng phi đã làm rơi chiếc ống nhỏ bằng vàng xuống vực nước sâu. Bà đã xin vua khấn Thánh Mẫu Thiên Y A Na giúp tìm lại đồ vật. Ban đầu vua không tin nhưng khi chiếc ống nổi lên mặt nước, vua quyết định sửa sang lại Điện Hòn Chén. Tuy nhiên, ý định này chưa kịp hoàn thành trước khi vua qua đời.
Truyền thuyết về chiếc chén ngọc của vua Minh Mạng: Điện Hòn Chén còn có một truyền thuyết nổi tiếng về chiếc chén ngọc của vua Minh Mạng. Theo truyền thuyết, vua Minh Mạng từng đánh rơi một chén ngọc xuống dòng sông Hương. Người dân tin rằng điện Hòn Chén được đặt tên gốc là “Hoàn Chén” có ý nghĩa “trả lại chén ngọc”. Theo truyền thuyết, một con rùa to bằng chiếc chiếu đã nổi lên từ dòng sông, ngậm chén ngọc và trả lại cho nhà vua.

Những giai thoại này mang đến cho điện Hòn Chén một sự huyền bí và thu hút du khách tìm hiểu về quá khứ và di sản văn hóa của nơi này.

Tham gia lễ hội điện Hòn Chén

Lễ hội điện Hòn Chén tại Huế là một sự kiện đặc biệt với các nghi lễ và tập quán thể hiện tín ngưỡng và văn hóa của người dân địa phương. Đây là một lễ hội dân gian lớn nhất dành cho những người theo tín ngưỡng thờ Thánh Mẫu.

Lễ hội này được chia thành hai phần chính: lễ nghinh thần và lễ chánh tế.

Lễ nghinh thần diễn ra trên dòng sông Hương, nơi mà nữ thần Thiên Y A Na được rước từ điện Hòn Chén về đình làng Hải Cát. Trong lễ nghinh thần, các thuyền được trang trí sặc sỡ với cờ hoa đủ màu sắc. Không khí chung quanh tràn đầy sôi động với tiếng hát ngân nga của các cô đồng, phường bát và hát văn.
Sau lễ nghinh thần, đến lượt lễ chánh tế diễn ra. Trong lễ này, có nhiều hoạt động đáng chú ý như cung nghinh Thánh Mẫu, tế làng Hải Cát, phóng sanh, thả đèn hoa đăng và nhiều hoạt động khác. Tất cả những hoạt động này đều mang đậm nét văn hóa dân gian truyền thống và thu hút sự chú ý của cả người dân địa phương và du khách tham gia lễ hội.

Lễ hội điện Hòn Chén không chỉ là một dịp để tín đồ thờ cúng mà còn là một cơ hội để khám phá và trải nghiệm văn hóa độc đáo và tâm linh của vùng đất Huế.

Những lưu ý khi đến điện Hòn Chén

Khi đến điện Hòn Chén, dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

Nếu bạn đi bằng đường bộ, đường đi đến điện Hòn Chén có phần hẹp và nguy hiểm. Vì vậy, nếu có thể, lựa chọn đi bằng thuyền trên sông Hương để đảm bảo an toàn.
Bên trong khu vực điện, không được phép chụp hình. Hãy lưu ý tuân thủ quy định này để tôn trọng không gian linh thiêng của ngôi đền.
Vì điện Hòn Chén là một nơi linh thiêng, hãy mặc trang phục lịch sự và tránh mặc quá hở hang. Điều này giúp duy trì không khí thanh tịnh và tôn trọng đền đài.

Hãy tránh đùa giỡn ồn ào và giữ sự tĩnh lặng khi đi qua khu vực điện thờ. Điều này giúp duy trì không gian yên bình và tôn trọng tín ngưỡng của người dân địa phương.
Hãy giữ gìn vệ sinh chung và không xả rác bừa bãi. Điện Hòn Chén là một danh lam thắng cảnh quan trọng, vì vậy hãy đảm bảo bảo tồn nó cho thế hệ sau bằng cách giữ gìn vệ sinh và không gây ô nhiễm môi trường.
Trong mùa lễ hội, nhiều người dân địa phương có thể vứt giấy tờ vàng bạc giả xuống sông Hương như một hình thức nguyện cầu may mắn. Tuy nhiên, hành động này gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái và ô nhiễm môi trường. Hãy tránh làm theo và tôn trọng sự bảo vệ môi trường.

Những lưu ý trên sẽ giúp bạn có một trải nghiệm tốt hơn và tôn trọng văn hóa và tín ngưỡng tại điện Hòn Chén.

Tóm lại

Điện Hòn Chén, với vẻ đẹp tuyệt vời và giá trị lịch sử văn hóa, là một điểm đến không thể bỏ qua khi bạn đặt chân đến cố đô. Hãy dành thời gian để chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, khám phá lịch sử và hòa mình vào không gian tâm linh của điện Hòn Chén. Đó sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời và để lại những kỷ niệm đáng nhớ trong hành trình khám phá Huế.